Kiểm kê Khí nhà kính – Bước hành động quan trọng trong lộ trình đạt Net Zero 2050

30/05/2023

Lượt xem 122

Kiểm kê khí nhà kính là hoạt động thu thập thông tin, số liệu về các nguồn phát thải khí nhà kính, tính toán lượng phát thải khí nhà kính, hấp thụ khí nhà kính trong một phạm vi xác định và trong một năm cụ thể theo phương pháp và quy trình do cơ quan có thẩm quyền ban hành. Việc kiểm kê khí nhà kính đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác động của thay đổi khí hậu

Lợi ích của việc kiểm kê khí nhà kính

Việc kiểm kê KNK là bắt buộc với các doanh nghiệp có lượng phát thải cao, tuy nhiên bên cạnh đó, nó cũng đem lại một số lợi ích cho doanh nghiệp như:

• Chuẩn bị cho các chương trình báo cáo bắt buộc và tham gia vào thị trường tín chỉ các-bon trong tương lai;
• Có hiểu biết toàn diện về hiện trạng phát thải của công ty, xác định và định lượng các nguồn phát thải chính giúp công ty quản lý lượng phát thải và xác định các biện pháp giảm phát thải hiệu quả và tiết kiệm nhất, xác định các rủi ro liên quan đến hạn ngạch KNK trong tương lai;
• Tăng tính minh bạch thông qua việc tự nguyện công bố dữ liệu về lượng phát thải KNK, từ đó cải thiện hình ảnh, khả năng cạnh tranh của công ty, được ghi nhận các hành động tiên phong;
• Xây dựng nền tảng để công ty tiến tới con đường phát triển các-bon thấp, bao gồm việc xác định lộ trình giảm phát thải KNK và/hoặc mục tiêu net-zero;
• Là bước đầu tiên và quan trọng để công ty phát triển chiến lược tận dụng các cơ hội từ biến đổi khí hậu để xây dựng lợi thế cạnh tranh trong kinh doanh. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp thu hút đầu tư và gặt hái những cơ hội kinh doanh mới.

Đối tượng phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính

Ngày 18/01/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính tại Quyết định số 01/2022/QĐ-TTg, quy định các đối tượng cụ thể phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 07/01/2022 của Chính phủ quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn. Theo đó, danh mục các lĩnh vực phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính bao gồm 06 nhóm lĩnh vực:

i) Năng lượng;
ii) Giao thông vận tải; 
iii) Xây dựng; 
iv) Các quá trình công nghiệp; 
v) Nông nghiệp, lâm nghiệp và sử dụng đất; vi) Chất thải.

Trong năm 2023, Đối tượng phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính là đối tượng có mức phát thải khí nhà kính hằng năm từ 3.000 tấn CO2 tương đương trở lên hoặc thuộc một trong các trường hợp sau:

Thứ 1: Nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất công nghiệp có tổng lượng tiêu thụ năng lượng hằng năm từ 1.000 tấn dầu tương đương (TOE) trở lên;

Thứ 2: Công ty kinh doanh vận tải hàng hóa có tổng tiêu thụ nhiên liệu hằng năm từ 1.000 TOE trở lên;

Thứ 3: Tòa nhà thương mại có tổng tiêu thụ năng lượng hằng năm từ 1.000 TOE trở lên;

Thứ 4:  Cơ sở xử lý chất thải rắn có công suất hoạt động hằng năm từ 65.000 tấn trở lên.

Hiện nay, 1.912 doanh nghiệp đang triển khai việc cung cấp số liệu hoạt động, thông tin liên quan để phục vụ kiểm kê khí nhà kính (KNK) năm 2023. Đa phần doanh nghiệp lần đầu thực hiện công việc này nên khó tránh khỏi vướng mắc như chưa rõ quy mô thông tin cần báo cáo, phương pháp tính toán kiểm kê; trong khi cơ quan thẩm định tại địa phương băn khoăn việc thiếu nhân lực có trình độ phù hợp.

Đơn vị có thẩm quyền thực hiện việc kiểm kê Khí nhà kính

Theo Điều 14 Nghị định 06/2022/NĐ-CP về yêu cầu đối với đơn vị thẩm định phát thải khí nhà kính, cụ thể như sau:

• Đơn vị thực hiện thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính là tổ chức có năng lực thẩm định được Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu công nhận; hoặc được cấp chứng nhận tiêu chuẩn TCVN ISO 14065 về các yêu cầu đối với các tổ chức thẩm định và kiểm định khí nhà kính sử dụng trong việc công nhận hoặc các hình thức thừa nhận khác; hoặc có kỹ thuật viên được cấp chứng nhận hoàn thành khóa học về kiểm kê khí nhà kính theo quy định của Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu đối với lĩnh vực tương ứng
• Đơn vị thẩm định thực hiện thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường và chịu trách nhiệm về kết quả thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

Hiện nay, tuy nhà nước chưa yêu cầu các doanh nghiệp phải giảm phát thải ngay nhưng việc kiểm kê khí nhà kính đang là việc làm cần thiết, góp phần không nhỏ hướng tới mục tiêu chung quốc gia là đạt mức phát thải ròng bằng 0 năm 2050.