AI trong Sản xuất: Bước ngoặt Cách mạng 4.0 và Lựa chọn chiến lược để không bị tụt hậu

Bối cảnh mới: Khi bất ổn trở thành “trạng thái bình thường mới”

Trong kỷ nguyên nhiều biến động – từ đứt gãy chuỗi cung ứng, biến đổi khí hậu đến khủng hoảng địa chính trị – các doanh nghiệp sản xuất không thể chỉ “chờ thời.” McKinsey dự đoán mức độ ảnh hưởng từ những bất ổn này sẽ tăng 15–25% trong vòng 5 năm tới.

Vì vậy, muốn tồn tại và phát triển, doanh nghiệp cần nhanh chóng chuyển đổi số – đặc biệt là ứng dụng AI ở tốc độ cao và quy mô lớn.

Cuộc Cách Mạng Công Nghiệp 4.0 đang vào giai đoạn bứt phá

Mạng lưới Lighthouse – tập hợp các nhà máy tiên phong do Diễn đàn Kinh tế Thế giới và McKinsey khởi xướng – cho thấy:

• Các nhà máy đi đầu không còn “thử nghiệm nhỏ lẻ.”
• Họ ứng dụng AI cho cả nhà máy, từ đó triển khai đồng bộ toàn mạng lưới.
• Tăng trưởng lợi nhuận đầu tư (TSR) của doanh nghiệp công nghiệp Mỹ đã cao hơn 400 điểm cơ bản trong 5 năm gần nhất so với 15 năm trước.

 AI không còn là lựa chọn – mà là điều kiện để duy trì khả năng cạnh tranh.

Mô hình S-curve: Ba giai đoạn trong đổi mới công nghiệp

Quá trình tiếp nhận công nghệ luôn tuân theo “đường cong hình chữ S”:

1. Giai đoạn học hỏi: Thử sai, đầu tư dữ liệu, xây nền tảng.
2. Giai đoạn triển khai: Ứng dụng đồng loạt trên toàn hệ thống.
3. Giai đoạn tối ưu: Chuẩn hóa, ổn định chi phí, tăng hiệu suất.

Mô hình đường cong chữ S (S-curve) trong báo cáo Global Lighthouse Network – Adopting AI at Speed and Scale của Diễn đàn Kinh tế Thế giới & McKinsey (12/2023).

Hiện tại, AI đã giúp nhiều doanh nghiệp chuyển từ “học” sang “làm”, nhờ hạ tầng số, dữ liệu lớn và khả năng tích hợp thông minh.

Lighthouses: Điểm sáng dẫn đầu toàn ngành

Các doanh nghiệp trong mạng lưới Lighthouse:

• Đi trước 3–5 năm so với các nhà máy khác trên hành trình chuyển đổi số.
• Xây dựng nhà máy thử nghiệm toàn phần, không còn chạy thử từng use case nhỏ lẻ.
• Ứng phó khủng hoảng tốt hơn:
  • 85% chỉ giảm doanh thu <10% trong đại dịch COVID-19
  • 65% đã chủ động đa nguồn cung, tăng tồn kho

AI – “Nhạc trưởng” trong dàn giao hưởng công nghiệp 4.0

Trong một dây chuyền đổi sản phẩm nhanh, AI chính là trung tâm kết nối:

• Robot linh hoạt tự điều chỉnh theo sản phẩm
• Xe tự hành phân phối vật tư
• In 3D thiết kế chi tiết theo yêu cầu
• Thiết bị đeo báo cáo dữ liệu thời gian thực

Với AI, trí tuệ máy móc có thể điều phối các công nghệ cực kỳ phức tạp để mang lại giải pháp nhanh chóng

AI không chỉ phân tích dữ liệu, mà còn điều phối toàn bộ hoạt động – tạo ra sự đồng bộ chưa từng có.

Triển khai nhanh hơn – ROI cao hơn

• 75% Lighthouse triển khai use case mới dưới 6 tháng
• 30% hoàn thành trong chưa tới 3 tháng
• Tỉ suất hoàn vốn (ROI):
  • Gấp 2–3 lần trong 3 năm
  • Gấp 4–5 lần trong 5 năm

Ví dụ: Một nhà máy đã triển khai trợ lý kỹ thuật viên dùng Gen AI chỉ trong vài ngày thay vì vài tháng như trước đây.

Đọc thêm: AI đang thay đổi cuộc chơi sản xuất như thế nào? Góc nhìn từ các doanh nghiệp dẫn đầu toàn cầu

Thách thức tiếp theo: Mở rộng toàn mạng lưới

Sau khi vượt qua giai đoạn thử nghiệm, các doanh nghiệp tiên phong đối mặt với bài toán “đồng bộ hóa toàn hệ thống”:

• Mỗi nhà máy có mô hình dữ liệu, công nghệ, tổ chức khác nhau
• Việc mở rộng công nghệ thành công tại một nơi sang 20–50 cơ sở khác đòi hỏi nền tảng rất vững chắc

Nhưng nếu làm được, doanh nghiệp có thể định hình lại toàn ngành – giống như cách Toyota đã khiến Lean trở thành tiêu chuẩn toàn cầu.

Ba chiến lược phản ứng thông minh

Tại điểm bùng nổ này, doanh nghiệp có thể chọn một trong ba cách tiếp cận:

Không hành động là chấp nhận bị bỏ lại

Cuộc cách mạng AI trong sản xuất đang đi đến giai đoạn quyết định. Các doanh nghiệp như Lighthouse đã xây dựng được hạ tầng, nhân lực và chiến lược để bứt phá – và đang tạo ra khoảng cách ngày càng lớn với phần còn lại.

Câu hỏi không còn là “có nên làm không” mà là: “Bạn sẽ bắt đầu từ đâu, với chiến lược nào?”

Liên hệ ngay với CIC để bắt đầu lộ trình thông minh hóa sản xuất của bạn.